Ik zie het massaal gebeuren: door de coronacrisis is innoveren ineens populair bij zorgorganisaties. Overal duikt positieve gezondheid en (sociale) innovatie op in de visies van organisaties en worden er in rap tempo projecten uit de grond gestampt. Hoewel ik groot voorstander ben van sociale innovatie, maak ik me toch zorgen. Want wie echt aan de slag wil met sociale innovatie, moet het wél goed doen.

De juiste vragen stellen

Positieve gezondheid is niet eenvoudig te implementeren in je zorgorganisatie. Het vraagt om bewust nadenken over allerlei vragen. Kan je positieve gezondheid bijvoorbeeld wel toepassen bij iedereen met een zorgvraag? Wat brengt het teweeg als je het concept toepast? Hebben verzorgenden en verpleegkundigen in je organisatie wel de juiste basis om positieve gezondheid toe te passen in de praktijk? En als we het hebben over ‘innovatie’ in je visie, wat wordt daar dan mee bedoeld? Zou innovatie niet vanzelfsprekend moeten zijn? Sociale innovatie opnemen in je visie is dus niet genoeg. Je moet ook een antwoord hebben op al deze vragen.

Met iedereen om tafel

Een kernvoorwaarde voor het werken vanuit positieve gezondheid, is dat de verzorgenden en verpleegkundigen mee zijn. Het is dan ook belangrijk dat je met alle lagen uit je bedrijf om tafel gaat als je innovatie bespreekt, juíst ook met je verpleegkundigen en verzorgenden. Je leert zo wat zij nodig hebben om tot een geslaagd project te komen. En doordat de ideeën bottom-up ontstaan zijn, zullen ze zich in de ideeën herkennen, er verbintenis mee voelen en zal er sneller draagkracht voor het project ontstaan. Dat leidt allemaal tot betere, succesvollere innovatie. 

Op deze manier werken vraagt om een vertrouwensband. Vanuit de top moet op verschillende manieren blijken dat je de betrokkenheid van verpleegkundigen en verzorgenden waardeert. Eén van die manieren is om ze tijd te geven om aan de slag te gaan met innovatie. Geef je ze de uren om mee te praten over de toekomst en de richting van de organisatie, dan is dat spannend. Die tijd staan ze immers niet aan het bed. Maar je verdient die uren dik terug. Het is namelijk dé manier om ze aan je organisatie te binden en om innovatie te laten slagen!

Van grote agenda naar smalle agenda

Zit iedereen om tafel, dan moet er aandacht besteed worden aan de precieze invulling van de sociale innovatie. Sociale innovatie bestaat namelijk uit een groot pallet aan doelstellingen, interventies en activiteiten. Een organisatie moet keuzes maken en focus aanbrengen. Hoever voer je positieve gezondheid door? Hoe pas je het het beste toe? Waar begin je?

Veel organisaties hebben een brede innovatie-agenda. Ze willen daarmee tonen dat er genoeg ruimte is voor initiatieven en laten zien dat ambitie gewaardeerd wordt. Ook willen ze zo voor iedereen een project hebben waarin ze zich kunnen herkennen. Dat biedt veel mogelijkheden, maar er is ook een gevaar. Een gevoel van ontmoediging kan gaan overheersen. Moeten we dat allemaal doen? Dat kan nooit! En vervolgens gebeurt er niks.