Als ik bij organisaties sociale innovatie op de kaart probeer te zetten, dan kom ik vaak obstakels tegen. Ideeën en gewoontes die het verpleegkundig leiderschap in de weg staan. We denken bijvoorbeeld te veel in beperkingen, willen alles vastleggen en mogen geen fouten meer maken. Dat is gevaarlijk voor de innovatie in de zorg.

Om te laten zien wat de basis is van verpleegkundig leiderschap heb ik 5 tegeltjeswijsheden verzameld. Ze vormen het fundament voor leiderschap en zouden eigenlijk in elk directiekantoor moeten hangen. Dan kunnen er dingen in gang gezet worden.

Het grootste obstakel voor technologische of sociale innovatie is de weerstand. Veel mensen staan klaar met een mening en roepen dat innovatie echt niet mogelijk is. Ze zijn bang voor verandering en zien problemen en obstakels. Maar daarmee kom je niet verder. Ik heb zelf ervaren dat als je bepaalde handvatten aanreikt en gewoon begint, dat verandering wél mogelijk is. Je vindt altijd een weg.

Als mensen openstaan voor innovatie, dan kunnen ze nog steeds het gevoel hebben weinig te kunnen bereiken. We denken te vaak dat we te klein zijn, dat we geen echte verandering kunnen doorvoeren. Maar als je nooit begint en altijd blijft afwachten, dan komt er nooit verandering. Geloof dus in de impact die je zelf kunt hebben. Jij bent de eerste stap.

Soms komt een oplossing uit onverwachte hoek, door een fout die gemaakt is. Er heerst een ontzettend taboe op fouten maken. Dat is zonde! Want fouten zijn de opening voor ontwikkeling. Ze geven inzicht voor nieuwe leermogelijkheden. Soms kunnen ze een probleem ook helemaal openbreken. Vaak blijven we doormodderen en doen wat we deden. Een fout kan die cirkel doorbreken en een mogelijkheid tot verbetering blootleggen. Wees dus niet bang om fouten te maken, maar ga aan de slag en ontdek wat er allemaal kan!

Dingen te perfect en strak willen regelen, is dodelijk voor innovatie en creativiteit. We zijn zo gewend om alles in regels vast te leggen en in strakke banen te leiden. Maar daardoor is er heel weinig beweegruimte om een keer linksaf of rechtsaf te slaan. Die vrijheid heb je wel nodig om innovatie in gang te kunnen zetten. Niet-perfect en niet te strak geregeld is dus eigenlijk perfect. 

Om een oplossing te vinden, hoef je niet altijd bewust op zoek te gaan. Vaak vind je een oplossing voor een probleem zonder zelf op zoek te gaan. Met bepaalde gesprekstechnieken kun je cliënten bijvoorbeeld in hun eigen woorden en op hun eigen manier laten vertellen. In dat open gesprek kun je dan een oplossing vinden, waar je nooit op was gekomen als je bewust op zoek was gegaan. 

Ga je aan de slag met sociale of technologische innovatie, bijt je dan niet vast in dat het onmogelijk lijkt of dat je te klein zou zijn. Ga op ontdekking, maak fouten, neem de ruimte om te leren en te proberen en je zult zien dat je oplossingen vindt die je nooit van tevoren had kunnen bedenken! Dát is verpleegkundig leiderschap.