Persoonsgerichte zorg

De zorg maakt momenteel een draai naar persoonsgerichte zorg. Persoonsgerichte zorg vraagt veel van de zorgprofessionals. Het vraagt andere skills en tools om je vak te kunnen uitoefenen, waarbij de gesprekken die je voert met patiënten steeds belangrijker worden. De belangrijkste vraag waarbij wordt stilgestaan in die gesprekken is: Wie zijn wij? Wie ben jij? Wie ben ik? Het draait steeds meer om zingeving.

Het maakt daarbij niet uit of je jong of oud bent: vragen naar zingeving is altijd belangrijk. Maar hoe ga je dat gesprek aan? En wat zeg of doe je als iemand worstelt met die zingeving? Ik zal jullie een stukje meenemen in mijn reis, hoe ik persoonsgerichte zorg onderzoek en bespreekbaar maak. 

Wie ben jij?

Stel, je trekt een lijn van links naar rechts. Aan het begin van deze lijn zet je een jaartal neer, bijvoorbeeld 1920. Aan de andere kant van de lijn zet je 2025. Dit is de tijdlijn van je leven, meer tijd dan dat krijgen we niet. In die tijd, gedurende ons leven, proberen we antwoord te vinden op die ene vraag: wie ben ik? 

Of je nu jong of oud bent, die vraag houdt ons altijd bezig. En dus stel ik die vraag tijdens mijn zorgmomenten ook altijd aan de mensen: wie ben jij? Hoe oud, vergeetachtig of ziek ze ook zijn. 

Het lastige is dat mensen die ouder worden zich steeds vaker richten op wat er niet gaat. Het eerste wat ze zeggen is: “Ik kan minder dan vroeger.” Ooit gaf iemand het volgende, zeer mooie antwoord dat ik graag met jullie wil delen: 

“Ik ben wat ik doe. Als ik goede dingen doe en als ik een beetje slaag in het leven voel ik me goed over mezelf. Maar als dingen niet lukken, word ik een beetje neerslachtig.”

Dit antwoord is heel tastbaar en herkenbaar voor iedereen. Hoe ouder mensen worden, hoe kleiner hun wereld en hoe groter de impact als dingen niet lukken. Wat kan je als zorgprofessional dan doen?

Hoe je als zorgprofessional het verschil maakt

In het gesprek met ouderen, kun je een groot verschil maken. Wat je zegt, maakt uit. Iemand zei mij ooit: “Ik ben wat anderen over mij zeggen.” Het doet iets met je als mensen iets over jou zeggen. Soms is de mening van anderen zelfs overheersend . Als mensen goed over je spreken, voel je je heerlijk. Maar als iemand achter je rug over je praat, voel je je ineens heel verdrietig. Mensen onthouden wat er gezegd wordt, en ouderen zijn daar helemaal een kei in. Je woorden tellen dus! 

Hoe ga je dat gesprek dan aan? Ik probeer positieve herinneringen en ervaringen op te halen. Als mensen bijvoorbeeld vertellen over wat ze niet meer kunnen, dan zeg ik: “Kijk naar de trofeeën die je behaald hebt in je leven, van goede dingen en successen. Het maakt niet uit hoe groot of klein, elke overwinning is er een. Kijk naar je gezin, familie, vrienden of kennissen. Je hebt die mensen zelf om je heen verzameld in de loop van je leven.” 

Praten over die positieve dingen, maakt mensen vrolijker. Ze vergeten de moeilijke dingen even. Daarom is het belangrijk om het tijdens je zorgmomenten over geluksmomentjes te hebben. 

Andere zorgdoelen

Jammer genoeg schiet deze aandacht door drukte snel naar de achtergrond en komt de ziekte of de behandeling op de voorgrond te staan. Maar het zijn en blijven mensen. Ik ben ervan overtuigd dat als je je meer op het mens-zijn richt, dat de veerkracht toeneemt. Dat je soms hele andere zorgdoelen krijgt, veel minder op het behandelen, maar op de behoefte aan comfortabel en evenwichtig leven met geluksmomenten. 

Kijk dus goed naar ouderen! Zij hebben kennis van het leven en hebben een hoop meegemaakt, maar zij raken vaak wel de zin van het leven kwijt. Daarom is praten over zingeving zo belangrijk en terugkijken op het leven essentieel. Om samen te kunnen beslissen wat nu goede zorg en kwaliteit van leven is.